«Ο καλός ονειροπόλος δεν ξυπνά»

Τι θλίψη να ξυπνάει κανείς..., ψιθύρισε το ταπεινό λουλουδάκι που απερίσκεπτα είχε ξεμυτίσει μέσα στην παγωνιά για να θαυμάσει το ...χειμώνα :*! Έτσι είπε και, γέρνοντας λυπημένα το κεφαλάκι του, ξεψύχησε μέσα στο κρύο και αδιάφορο σύμπαν...  

Petite Fleur 

«...Ωστόσο ως μουσική δεν πρέπει να νοείται μόνον η μουσική που παίζεται, αλλά κι εκείνη που δεν θα παιχθεί ποτέ. Ούτε και ως σεληνόφως πρέπει να νοείται αυτό που προέρχεται από τη σελήνη και κάνει τα δέντρα να φαίνονται μεγαλύτερα. Υπάρχει κι άλλο σεληνόφως, που δεν το εξουδετερώνει ούτε και ο ίδιος ο ήλιος, και σκοτεινιάζει καταμεσήμερο αυτό που τα πράγματα παριστάνουν ότι είναι. Μόνο τα όνειρα είναι πάντοτε αυτό που είναι. Είναι εκείνο το μέρος του εαυτού μας όπου γεννηθήκαμε και όπου είμαστε πάντοτε εμείς, ο εαυτός μας».

 «Αλλά, αν ο κόσμος είναι δράση, πώς γίνεται και το όνειρο αποτελεί μέρος του κόσμου;»

«Είναι γιατί το όνειρο, καλή μου κυρία, είναι δράση που έγινε ιδέα, και γι' αυτόν το λόγο διατηρεί τη δύναμη του κόσμου απορρίπτοντας την ύλη, δηλαδή το να υπάρχει κανείς μέσα στο χώρο. Μήπως δεν είναι αλήθεια ότι μέσα στο όνειρο είμαστε ελεύθεροι;»

«Ναι, και τι θλίψη να ξυπνάει κανείς...»

«Ο καλός ονειροπόλος δεν ξυπνά. Δεν ξύπνησα ποτέ. Ο ίδιος ο Θεός πιστεύω πως κοιμάται διαρκώς. Μου το είπε κάποτε...».
Fernando Pessoa, Η ώρα του διαβόλου, μτφ. Μ. Παπαδήμα, εκδ. Νεφέλη

"Το αόρατο δεν μπορεί να κρυφτεί από το βλέμμα μας" *

"...Γλιστράς στις αρχαίες πέτρες,

στη σιωπή τους,

Ανασαίνεις το γκρίζο τους,

το χρόνο που τρέχει,

Και με την αγκαλιά σου γεμάτη ουρανό,

χαμογελάς.

Φιλώ ευλαβικά τον ίσκιο σου.

Μόνο αυτό μου απέμεινε…"
(απόσπασμα)
c.g. 25/1/2014

Bach, BWV 1031 !

* Ρενέ Μαγκρίτ

Προνομιακή στιγμή

" Η έμπνευση είναι μια προνομιακή στιγμή, όπου ανήκουμε πραγματικά στον κόσμο, είμαστε ενωμένοι μαζί του. Δεν είναι η απλή παράθεση οποιωνδήποτε αντικειμένων και με οποιονδήποτε τρόπο."

(από επιστολή του Μαγκρίτ στον Πιέρ Ντεμάρν)

" Το όνειρο είναι μια υπο-πραγματικότητα· θέλω να πω ότι δεν έχει τίποτε το ποιητικό. Η ποίηση (η τέχνη) δίνει στην "πραγματικότητα", που είναι ανεπαρκής, ένα συναρπαστικό νόημα, είναι μια υπερπραγματικότητα. Ανταποκρίνεται στο αίσθημα του μυστηρίου του σύμπαντος."

(από επιστολή του Μαγκρίτ στον Βόλκερ Κάμεν)

Handel, Passacaglia (Keyboard Suite VII)

Ανθρώπινο πολύ ανθρώπινο

Picasso,The Old Guitarist

«Σκέψου λίγο μόνος σου πόσο διαφορετικά είναι τα αισθήματα, πόσο διιστάμενες οι γνώμες, ακόμη και ανάμεσα στους στενότερους γνωστούς. Πόσο διαφορετική θέση ή ένταση έχουν ακόμη και ίδιες γνώμες στα κεφάλια των φίλων σου και στο δικό σου· πόσες εκατοντάδες φορές παρουσιάζεται αφορμή για παρεξήγηση, για εχθρικό αποχωρισμό από τον άλλο. Μετά από όλα αυτά, θα πεις στον εαυτό σου: πόσο ανασφαλές είναι το έδαφος πάνω στο οποίο πατούν όλες οι συμμαχίες μας και  οι φιλίες μας, πόσο κοντά είναι οι παγωμένες νεροποντές ή ο κακός καιρός, πόσο μοναχικός είναι κάθε άνθρωπος! Αν το καταλάβει κανείς αυτό, κι επίσης ότι όλες οι γνώμες των  συνανθρώπων του, με τα είδη τους και τις εντάσεις τους, είναι εξίσου αναγκαίες και ανεύθυνες σαν τις πράξεις τους· αν μάθει κανείς να βλέπει αυτή την εσωτερική αναγκαιότητα των γνωμών, που οφείλεται στην αξιεδιάλυτη συνύφανση του χαρακτήρα, της απασχόλησης, του ταλέντου και του περίγυρου – τότε θα ξεφορτωθεί ίσως την πικρία και τη δριμύτητα του αισθήματος, με την οποία φώναζε εκείνος ο σοφός: «Φίλοι, δεν υπάρχουν φίλοι!»* . Θα παραδεχθεί μάλλον: ναι, υπάρχουν φίλοι, αλλά έχουν οδηγηθεί προς τα εσένα  από την πλάνη, την εξαπάτηση· και πρέπει να έχουν μάθει να μένουν σιωπηλοί, προκειμένου να παραμένουν φίλοι σου·»

Friedrich Nietzsche, Ανθρώπινο πολύ ανθρώπινο 2,μτφ. Ζήσης Σαρίκας, εκδοτική Θεσσσαλονίκης
*αποδίδεται στον Αριστοτέλη

"...for other none" *!

Pur ti riveggio ancor

più bella a mio favor,

e meno altera;

chi mai credea così,

che si placasse

un dì così Clori severa.

Pur ti riveggio...

 Άρια από τη μουσική σύνθεση του Giovanni Bononcini La nemica d'Amore fatta amante 

"The serenata «La Nemica d'Amore fatta Amante» (The enemy of love being falling in love) contributed to Bononcini's international reputation (he was 23). He later became Handel's rival in London.The interest of this serenata stands in the beauty of the arias, the very fresh spirit of the libretto - Clori (nymph) is told by the Satyr Fileno to despise love whereas she discovers with Tirsi the shepherd, the happiness of love, provoking Fileno's jealousy...- and rich orchestral accompaniement."

(πηγή: http://store.harmoniamundi.com/)

O lente, lente currite, noctis equi!

Magritte, The double secret,1927

"Μείνετε ασάλευτες, αεικίνητες σφαίρες τ' ουρανού,

Για να σταματήσει ο χρόνος και μεσάνυχτα ποτέ να μη φανούν

Όμορφο στης φύσης μάτι, ανάτειλε, ανάτειλε ξανά και κάνε

Τη μέρα αβασίλευτη για πάντα ή κάνε η ώρα ετούτη να κρατήσει

Ένα χρόνο, ένα μήνα, μια βδομάδα, μια μόνο μέρα,

Ώστε ο Φάουστους να μετανοήσει και να σώσει την ψυχή του.

Καλπάστε αργά, καλπάστε αργά, ω άλογα της νύχτας!

Τ' αστέρια κινούνται ακόμη, ο χρόνος τρέχει, το ρολόι θα χτυπήσει,

Θα' ρθει ο διάβολος, κι ο Φάουστους θα καταδικαστεί 

[...............................................................]

Ψυχή μου, μεταμορφώσου σε μικρές σταγόνες νερού,

Και πέσε στον ωκεανό για να μην σε βρουν ποτέ."

Stand still, you ever-moving spheres of heaven,

That time may cease, and midnight never come;

Fair Nature's eye, rise, rise again, and make

Perpetual day; or let this hour be but

A year, a month, a week, a natural day,

That Faustus may repent and save his soul!

O lente, lente currite, noctis equi!

The stars move still, time runs, the clock will strike,

The devil will come, and Faustus must be damn'd.

[...............................................................]

O soul, be chang'd into little water-drops,

And fall into the ocean, ne'er be found!

(5η πράξη, Σκηνή 2η)

Christopher Marlowe, Doctor Faustus * (βλ. σημ.)

Silvious Leopold Weiss, Fantasie

Ο Christopher Marlowe (1564 - 1593), Άγγλος θεατρικός συγγραφέας, ποιητής, ηθοποιός και μεταφραστής, ήταν ο σπουδαιότερος πρόδρομος του Σαίξπηρ στην αγγλική δραματουργία. Είχε πολύπλευρη μόρφωση, διέθετε αστείρευτη φαντασία, ανυπότακτο πνεύμα, έντονη αίσθηση ενός ηθικού συστήματος αξιών, ωστόσο πλήρως αποστασιοποιημένου από τη θρησκευτικότητα. Ο Τόμας Στερνς Έλιοτ αποκάλεσε τον Μάρλοου ως "τον πιο βαθυστόχαστο, τον πιο βλάσφημο από τους συγχρόνους του" και "το πιο φιλοσοφημένο, αν και ανώριμο, πνεύμα από τους ελισαβετιανούς δραματικούς συγγραφείς". Ένα από τα σημαντικά επιτεύγματα του Μάρλοου ήταν ότι καθιέρωσε τον ανομοιοκατάληκτο στίχο στη δραματική ποίηση.

Ο Δόκτωρ Φάουστους (The Tragical History of D. Faustus,1604) εντάσσεται στην παράδοση του ηθικοπλαστικού θεάτρου της βρετανικής σκηνής. Είναι ένα έργο με ηθικά προστάγματα όπου ο πειρασμός, η πτώση και η καταδίκη σε αιώνια κόλαση καταδεικνύουν τη σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης διάνοιας και ψυχής.

"Να αυτοκτονήσω ή να κάνω καφέ;"

"Ακόμα κι αυτή, η δική μου καρδιά θα μου μείνει άγνωστη για πάντα. Ανάμεσα στη βεβαιότητα που έχω για την ύπαρξή μου και στο νόημα που προσπαθώ να δώσω σ’ αυτή τη βεβαιότητα, υπάρχει ένα κενό που δε θα γεμίσει ποτέ. Ο εαυτός μου θα μου μείνει για πάντα ξένος. Στην ψυχολογία και στη λογική υπάρχουν αλήθειες αλλά λείπει η αλήθεια. Το Σωκρατικό “γνώθι σ’ αυτόν” αξίζει τόσο όσο το “έσο ενάρετος” της εξομολόγησης. Σ” αυτά βλέπουμε πως υπάρχει νοσταλγία και άγνοια."
απόσπ. “Ο μύθος του Σίσυφου-δοκίμιο πάνω στο παράλογο” (Albert Camus)

Axel Törneman, (self-portrait with pipe), 1916

«Εγώ έμοιαζα να έχω τα χέρια μου άδεια, αλλά ήμουν σίγουρος για μένα, σίγουρος για όλα, πιο σίγουρος απ’ ότι αυτός, σίγουρος για τη ζωή μου και για το θάνατο που θα ερχόταν. Ναι, δεν είχα παρά μόνο αυτό, αλλά τουλάχιστον κρατούσα αυτή την αλήθεια, όσο με κρατούσε και κείνη. Είχα δίκιο, έχω ακόμα δίκιο, θα έχω πάντα δίκιο. Έζησα με κάποιον τρόπο και θα μπορούσα να έχω ζήσει με κάποιον άλλον. Είχα κάνει αυτό και δεν είχα κάνει εκείνο. Δεν είχα κάνει εκείνο τότε που έκανα αυτό. Και μετά; Ήταν σαν να περίμενα όλον αυτόν τον καιρό αυτή τη στιγμή κι αυτή την αυγούλα που θα δικαιωθώ. Τίποτα, τίποτα δεν είχε σημασία και ήξερα καλά το γιατί. Κι αυτός επίσης το ήξερε. Απ’ το βάθος του μέλλοντός μου, σε όλη αυτή την παράλογη ζωή που πέρασα, μια σκοτεινή πνοή στο πέρασμά της εκμηδένιζε όλα όσα μου πρότειναν τότε που ζούσα σε χρόνια όχι πιο πραγματικά.»

Albert Camus, Ο ξένος, μτφ. Βαγγέλης Φούφουλας, εκδ. Υπόγειο, αποσπάσματα, σελ. 118      περισσότερα

Από την κόλαση του Milton... στον παράδεισο του Dante

Απ’ όταν πρωτοείδα τη θωριά της στη ζήση ετούτη,

ως τώρα που την είδα, δεν είχε το τραγούδι μου στερέψει-

Μα πρέπει τώρα οι στίχοι μου να πάψουν ν’ ακολουθούν την καλλονή της,

όπως  στο απόγειό του ως φτάσει ο καλλιτέχνης.

Τέτοια ομορφιά να τη σαλπίσει αφήνω

 μια πιο καλή τρομπέτα απ’ τη δική μου,

αφού τελειώνει πια το δύσκολο έργο.

Και με φωνή ταγού και βιάση εκείνη, ξαναρχινά:

 "Απ’ το πιο μεγάλο σώμα στον ουρανό ανεβήκαμε,

που είναι φως νοητό κι αγνό, γεμάτο αγάπη,

αγάπη αληθινή, χαρά γεμάτη,

χαρά που ξεπερνάει κάθε αναγάλλια.

τη στρατιά θα δεις του Παραδείσου,

τη μία και την άλλη εδώ, με όψη που θα έχει μια, στην ύστερη την κρίση".

Dante Alighieri, Divina Commedia, (Παράδεισος, άσμα XXX)

μετάφραση: Γιωργής Κότσιρας

Ζαχαρόπουλος Σ. Ι., 1986

Villa Lobos - Bachiana nº 5 

"Tarde uma nuvem rósea lenta e transparente

Sobre o espaço, sonhadora e bela!"

Ο Heitor Villa-Lobos θεωρείται σύμφωνα με πολλούς ως ο σημαντικότερος συνθέτης που ανέδειξε η Λατινική Αμερική. Οι εννέα σουίτες του Bachianas brasileiras γράφτηκαν μεταξύ 1930 και 1945 και, όπως έχουν επισημάνει οι ειδικοί, παντρεύουν τα μουσικά ιδιώματα του Μπαχ με τους παραδοσιακούς σκοπούς της Βραζιλίας.

...In utter darkness

"...No light; but rather darkness visible   

Served only to discover sights of woe,

Regions of sorrow, doleful shades, where peace

And rest can never dwell, hope never comes

That comes to all, but torture without end

Still urges, and a fiery deluge, fed

With ever-burning sulphur unconsumed..."

John Milton, Paradise Lost ,book 1, (v. 63-69)

"Eternity, whose end no eye can reach..."  (John Milton, Paradise Lost ,book 12, v. 556 )

Lascia ch'io pianga

Mia cruda sorte,

E che sospiri

La libertà.

Il duolo infranga

Queste ritorte,

De' miei martiri

Sol per pietà.

Απόδοση στα Αγγλικά

Let me weep

My cruel fate,

And that I

should have freedom.

The duel infringes

within these twisted places,

in my sufferings

I pray for mercy.

Η τέχνη να... "βλέπεις"

Magritte, The muscles of the sky, 1927

Σου χαρίζω ένα κομμάτι ουρανού, ποίημα να γίνει, ζωγραφιά ή εικόνα ζωντανή στα μαγικά σου χέρια...

"Το πάτωμα φωτισμένο από το φεγγάρι, που ξέρουμε ότι βρίσκεται πίσω μας, δεν περιβάλλεται από τοίχους. Κρύβει μαζί με κάποια μακρινά δέντρα, ένα κομμάτι του ουρανού. Ταυτόχρονα ένα κομμάτι του πατώματος κρύβεται από τα πόδια του ουρανού, που πατάνε πάνω του, και που δεν αφήνουν περιθώρια για άχρηστες σκέψεις."

René Magritte, Le Fait accompli, No 6, 1968

smile !!!

Smile though your heart is aching

Smile even though it's breaking

When there are clouds in the sky, you'll get by

If you smile through your fear and sorrow

Smile and maybe tomorrow

You'll see the sun come shining through for you...

Because...

Langston Hughes, "A Dream Deferred"
  

What happens to a dream deferred?

Does it dry up

like a raisin in the sun?

Or fester like a sore--

And then run?

Does it stink like rotten meat?

Or crust and sugar over--

like a syrupy sweet?

Maybe it just sags

like a heavy load.

Or does it explode?

*Ο Λάνγκστον Χιουζ (1902 – 1967) ήταν αφροαμερικάνος ποιητής, μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας και αρθρογράφος, από τις πλέον αντιπροσωπευτικές φυσιογνωμίες της φυλής του. Τα έργα του αντανακλούν τα αισθήματά του για το λαό του με τις χαρές και τις λύπες του, τη φτώχεια του και τις ελπίδες του. Είναι διάχυτη σε αυτά η λαχτάρα για ισότητα και αδελφοσύνη.

Σύννεφα

Πόσο σε νιώθω, αγαπημένε μου Φερνάντο! Σήμερα δε σε βρίσκω διόλου σκοτεινό και υπερβολικό. Δε θλίβομαι αόριστα, ούτε πλήττω, μα αισθάνομαι κι εγώ έναν πόνο βαθύ και μεγάλο. Μοιάζει σαν πέτρα βαριά στα σωθικά μου και με κάνει να επιθυμώ να σταματήσει η καρδιά μου. Πονάει να ζεις. Όσο κι αν έψαξα στις σελίδες σου δε βρήκα κάτι πιο οδυνηρό από αυτό τον πόνο.

Έτσι, συμβιβάστηκα με τα «σύννεφά» σου… (Τα αγάπησα πολύ· κι ας είναι περαστικά, μοναχικά και απροσδιόριστα.)

«Σύννεφα… Ρωτώ τον εαυτό μου και δεν τον γνωρίζω. […] Ό,τι δεν έχασα από τη ζωή ερμηνεύοντας συγκεχυμένα ανύπαρκτα πράγματα, το χαράμισα σκαρώνοντας στίχους σε πρόζα, που περιγράφουν αισθήσεις αδύνατο να μεταδοθούν, χάρη στις οποίες κάνω δικό μου το κρυμμένο σύμπαν.[...] Βαρέθηκα τα πάντα, τα πάντα των πάντων. Σύννεφα… αυτά είναι το παν, αυτά που διαμελίζουν τα ύψη, τα μόνα αληθινά πράγματα σήμερα ανάμεσα στη γη του τίποτα και τον ουρανό, που δεν υπάρχει· ομίχλη που συμπυκνώνεται σε απειλές δίχως χρώμα· βρόμικες μπάλες μπαμπάκι από ένα νοσοκομείο χωρίς τοίχους. Σύννεφα… Είναι σαν και μένα, ένα σκόρπιο πέρασμα ανάμεσα σ’ ουρανό και γη, εξαρτώμενα από τη θέληση μιας αόρατης ορμής, με ή χωρίς κεραυνούς, στολισμένα στα λευκά ή μαύρα και σκοτεινιασμένα, φανταστικές εικόνες της απόστασης και της περιπλάνησης, μακριά από το θόρυβο της γης, δίχως όμως τη σιωπή του ουρανού. Σύννεφα … Εξακολουθούν να περνούν, περνούν συνέχεια, και θα περνούν για πάντα, τυλίγοντας και ξετυλίγοντας τα ωχρά τους κουβάρια, απλώνοντας συγκεχυμένα τον ψεύτικο ανάκατο ουρανό τους.»* 

*Fernando Pessoa, Το βιβλίο της ανησυχίας

"Πέρα απ᾽ αυτά, τίποτα δεν γεννιέται ούτε πεθαίνει."

P. A. Renoir, Claude Monet Aka The Reader 

"Μα έλα, άκου τα λόγια μου, γιατί η μάθηση αυξάνει τη σοφία.

Όπως είπα και πριν, δηλώνοντας των λόγων μου τα όρια,

διπλή θα πω ιστορία: κάποτε απ᾽ τα πολλά βγήκε

το ένα και μ᾽ άλλη φορά απ᾽ το ένα τα πολλά,

η φωτιά και το νερό κι η γη και του αγέρα το θεόρατο ύψος,

και, χωριστά απ᾽ αυτά, η ολέθρια Φιλονικία, ίδια απ᾽ όπου κι αν τη δεις,

κι ανάμεσά τους η Αγάπη, ίση στο μήκος και στο πλάτος.

Αυτήν να την κοιτάξεις με το νου σου, μη στέκεσαι με θαμπωμένα μάτια.

Αυτή ᾽ναι που τη θεωρούνε έμφυτη ως και στα μέλη των θνητών,

χάρη σ᾽ αυτή κάνουνε σκέψεις φιλικές κι έργα αρμονικά,

Χαρά λέγοντάς τη με τ᾽ όνομα και Αφροδίτη.

Αυτήν ποτέ δεν τη βλέπουν οι θνητοί, όταν γυρίζει

ανάμεσά τους. Εσύ όμως άκουσε τις ντόμπρες μου κουβέντες.

 Όλ᾽ αυτά είναι ίσα και συνομήλικα,

μα το καθένα έχει δικά του προνόμια και χαρακτήρα,

κι άρχουν διαδοχικά, σαν έρχεται το πλήρωμα του χρόνου.

Πέρα απ᾽ αυτά, τίποτα δεν γεννιέται ούτε πεθαίνει."

Εμπεδοκλής, Περί φύσεως (μτφ. Δ. Κούρτοβικ)

"A la mystérieuse"

Amedeo Modigliani, The cellist

J'ai tant rêvé de toi que mes bras habitués

En étreignant ton ombre

À se croiser sur ma poitrine ne se plieraient pas

Au contour de ton corps, peut-être.

Et que, devant l'apparence réelle

de ce qui me hante

Et me gouverne depuis des jours et des années,

Je deviendrais une ombre sans doute.

(απόσπασμα από το ποίημα  "A la mystérieuse" του Robert Desnos) *

Σε ονειρεύτηκα τόσο που τα χέρια μου συνήθισαν

σφιχταγκαλιάζοντας τη σκιά σου

να σταυρώνονται πάνω στο στήθος μου και δεν θα διπλώνονταν

γύρω από το περίγραμμα του σώματός σου, μάλλον.

Και που μπροστά στην πραγματική εμφάνιση

αυτού που μου στοιχειώνει τα σωθικά

και με κυβερνά μέρες και χρόνια
θα γινόμουνα ίσκιος κι εγώ πιθανόν.

*Robert Desnos: Γάλλος υπερρεαλιστής ποιητής. Γεννήθηκε στο Παρίσι το 1900 και πέθανε το 1945 σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Τσεχοσλοβακία. 

Έργα: La Liberté ou l'amour (1927), Corps et Biens (1930), État de veille (1943), Contrée (1944), Félix Labisse (1945), Choix de poems, επιλογή ποιημάτων, (1945). Έγραψε ακόμα τη νουβέλα Le Vin est tiré  (1943)  και το σουρεαλιστικό δράμα  La Place de L'étoile (1945).

"Lascia Ch'io Pianga": άρια από την όπερα Rinaldo του Handel

"...και τις παντοδύναμες παιδικές ευπιστίες…"

"Αγαπά κανένας επειδή το θέλει, επειδή αυτό του δίνει χαρά, επειδή ξέρει ότι η ωρίμανση και η ανακάλυψη του εαυτού του εξαρτάται από αυτό. Ξέρει ότι η μοναδική σιγουριά που έχει βρίσκεται μέσα στον εαυτό του. Αν εμπιστεύεται τον εαυτό του και πιστεύει σ' αυτόν, θα εμπιστεύεται και θα πιστεύει και στους άλλους. Θα είναι πρόθυμος ν' αποδεχτεί το καθετί που είναι ικανοί να του δώσουν, αλλά θα μπορεί και να είναι σίγουρος και να μην εξαρτιέται από τίποτα άλλο έξω από τον ίδιο τον εαυτό του."

Λεό Μπουσκάλια

Jose Carreras - "En Aranjuez con tu Amor"