"A glimpse of a man who justifies man himself..."

Σε αυτό ακριβώς το σημείο δεν μπορώ να καταπνίξω έναν στεναγμό και μια τελευταία ελπίδα. Τι είναι ακριβώς αυτό που μου είναι εντελώς ανυπόφορο; Που δεν μπορώ να τα βγάλω πέρα μαζί του; Που με πνίγει και με κάνει να χάνομαι; Άσχημος αέρας! Το ότι με πλησιάζει κάποιο αρρωστημένο πράγμα· το ότι πρέπει να μυρίζω  τα εντόσθια μιας αρρωστημένης ψυχής!

Πόσα είναι δυνατόν κανείς να υποφέρει! Συμφορά, στέρηση, κακοκαιρίες, αρρώστια, κόπους, μοναξιά. Στο βάθος, μπορεί κανείς να τα βγάλει πέρα με οτιδήποτε, καθώς είναι γεννημένος για μια υπόγεια και αγωνιζόμενη ζωή· ξαναβγαίνει κανείς στο φως της μέρας, γεύεται ξανά τη χρυσή ώρα της νίκης- κι έπειτα στέκεται έτσι όπως γεννήθηκε, αλύγιστος, τεντωμένος, έτοιμος γι ακόμη πιο καινούργια, δυσκολότερα, πιο μακρινά πράγματα, σαν ένα τόξο που η ανάγκη το κάνει να τεντώνεται περισσότερο.

Μα πότε πότε να με αφήνετε- αν υποθέσουμε πως υπάρχετε, ουράνιες θεότητες στο βασίλειο πέρα από το καλό και το κακό- να ρίχνω ένα βλέμμα, ένα μόνο κοίταγμα, πάνω σε κάτι τέλειο, εντελώς ολοκληρωμένο, ευτυχισμένο, δυνατό, θριαμβευτικό που είναι ακόμη ικανό να προκαλεί φόβο! Ένα βλέμμα σε έναν άνθρωπο που να δικαιώνει τον άνθρωπο, σε ένα συμπληρωματικό και λυτρωτικό εύστοχο χτύπημα από μέρους του ανθρώπου χάρη στο οποίο να μπορεί να διατηρηθεί η πίστη στον άνθρωπο!

Γιατί έτσι ακριβώς έχουν τα πράγματα: η μείωση και η ισοπέδωση του Ευρωπαίου αποτελούν τον μεγαλύτερό μας κίνδυνο, γιατί η θέα του τους κουράζει. Δεν μπορούμε να δούμε τίποτε σήμερα που να θέλει να γίνει μεγαλύτερο, υποψιαζόμαστε πως τα πράγματα συνεχίζουν να πηγαίνουν ολοένα προς το χειρότερο, να γίνονται πιο ασθενικά, πιο καλοκάγαθα, πιο συνετά, πιο βολικά, πιο μέτρια, πιο αδιάφορα, πιο κινεζοειδή, πιο χριστιανικά- ο άνθρωπος αναμφίβολα γίνεται όλο και "καλύτερος".

Και εδώ ακριβώς έγκειται η μοίρα της Ευρώπης - μαζί με τον φόβο χάσαμε και την αγάπη μας για τον άνθρωπο, το σεβασμό μας γι αυτόν, τις ελπίδες μας γι αυτόν, ακόμα και τη θέλησή μας γι αυτόν. Τώρα, η θέα του ανθρώπου μάς κουράζει - τι είναι μηδενισμός, σήμερα, αν δεν είναι αυτό το πράγμα;... Έχουμε κουραστεί από τον άνθρωπο...

Friedrich Nietzsche, On the Geneaology of Morality

“To Will consumes us, and To have our Will destroys us”

Composition with reading figure, Ebba Carstensen. Danish (1885 - 1967)

Τον άνθρωπο τον εξαντλούν δυο πράξεις που εκπληρώνονται αυθόρμητα και στερεύουν τις πηγές της ύπαρξής του. Δύο ρήματα εκφράζουν όλες τις μορφές που παίρνουν αυτές οι δύο αιτίες του θανάτου: θέλω και μπορώ. Ανάμεσα στα δυο αυτά όρια της ανθρώπινης δραστηριότητας, υπάρχει μια άλλη διατύπωση απ' την οποία κυριεύονται οι σοφοί, και που της χρωστάω την ευτυχία και τη μακροζωία μου. Το θέλω μάς καίει, το μπορώ μάς καταστρέφει· αλλά το ξέρω αφήνει τον αδύνατο οργανισμό μας σε μιαν αδιάκοπη κατάσταση γαλήνης. Έτσι, ο πόθος και η επιθυμία μου είναι μέσα μου νεκροί, σκοτωμένοι από τις σκέψεις. Η κίνηση και η δύναμη ρυθμίζονται από τη φυσική συμμετρία των οργάνων μου. Με δυο λόγια, έχω τοποθετήσει τη ζωή μου, όχι στην καρδιά που σπάει, όχι στα νεύρα που εξασθενίζουν, αλλά μέσα στο νου που δεν φθείρεται και που επιζεί πάνω απ' όλα.

Honoré de Balzac, Το μαγικό δέρμα, εκδ. Ηριδανός

«"My one ambition has been to see. Is not Sight in a manner Insight? And to have knowledge or insight, is not that to have instinctive possession? To be able to discover the very substance of fact and to unite its essence to our essence? Of material possession what abides with you but an idea?»

Liszt / Paganini, Étude No. 6 in A minor

(Alexander Lubyantsev)