Θέμα χρόνου

"Μεταξύ ιδέας και πραγματικότητας, 

μεταξύ κίνησης και δράσης, 

πέφτει η ΣΚΙΑ."

T.S. Eliot, Οι κούφιοι άνθρωποι

Oswaldo Guayasamín, Άτιτλο

"The love me or die"

C.W. Stoneking,The love me or die

"Το βιολί να το δώσετε στον Ρότσιλντ"

by Oswaldo Guayasamín

«Αλλά τις έχασε αυτές τις ευκαιρίες, δεν έκανε τίποτα από όλα αυτά. Αυτές κι αν ήταν ζημίες! Αχ και τι ζημίες! Αν μάλιστα τα έκανε όλα αυτά μαζί – και να ψαρεύει και να παίζει βιολί και να φτιάχνει βάρκες και να σφάζει χήνες, εκεί να δεις κεφάλαια που θα μάζευε! Τίποτα όμως απ’ όλα αυτά δεν είχε συμβεί ούτε στο όνειρό του, η ζωή του πέρασε χωρίς κέρδος, χωρίς καμία ευχαρίστηση, χάθηκε άδικα, δεν άξιζε ούτε μια μυτιά ταμπάκο. Μπροστά του δεν είχε απομείνει τίποτα και όταν κοιτούσε πίσω, πάλι δεν έβλεπε τίποτα, εκτός από ζημίες, και μάλιστα τόσο τρομερές που τον έπιαναν ρίγη. Γιατί να μην μπορεί να ζήσει κανείς τη ζωή του χωρίς αυτές τις χασούρες και τις ζημίες; [  ] Και γιατί οι άνθρωποι κάνουν πάντα αυτό που δεν πρέπει να κάνουν; Γιατί ο Γιακόβ όλη του τη ζωή έβριζε, φώναζε, ορμούσε στον κόσμο με τις γροθιές του, προσέβαλλε τη γυναίκα του, για ποιο λόγο είχε λίγο πιο πριν βρίσει και κατατρομάξει τον Εβραίο; Γιατί τελικά οι άνθρωποι εμποδίζουν ο ένας τον άλλον να ζήσει; Εκεί ήταν οι μεγάλες ζημίες! Οι τρομαχτικές ζημίες! Αν δεν υπήρχαν η ζήλια και η κακία , οι άνθρωποι θα αποκόμιζαν μεγάλα κέρδη ο ένας από τον άλλον.[…..]

Δεν λυπόταν που πέθαινε, αλλά μόλις είδε το βιολί στο σπίτι, σφίχτηκε η καρδιά του και στεναχωρήθηκε. Το βιολί δεν κάνει να το πάρεις μαζί σου στον τάφο, μόνο που τώρα θα έμενε ορφανό και θα πάθαινε το ίδιο όπως και το πευκόδασος, και οι σημύδες. Όλα σε αυτόν τον κόσμο χάθηκαν ή θα χαθούν! Ο Γιακόβ βγήκε από την ίζμπα του και κάθισε στο κατώφλι, σφίγγοντας στο στήθος του το βιολί…»

Άντον Τσέχωφ, "Το βιολί του Ρότσιλντ", μτφ. Αλ. Ιωαννίδου, σελ. 20-22, εκδ. Άγρα, 2015

"ἡμέρας γὰρ καὶ νύκτας καὶ μῆνας καὶ ἐνιαυτούς..."

φωτ. celia g.

“ταῦτα δὲ πάντα μέρη χρόνου, καὶ τό τ' ἦν τό τ' ἔσται χρόνου γεγονότα εἴδη, ἃ δὴ φέροντες λανθάνομεν ἐπὶ τὴν ἀίδιον οὐσίαν οὐκ ὀρθῶς. λέγομεν γὰρ δὴ ὡς ἦν ἔστιν τε καὶ ἔσται, τῇ δὲ τὸ ἔστιν μόνον κατὰ τὸν ἀληθῆ λόγον προσήκει, τὸ δὲ ἦν τό τ' ἔσται περὶ τὴν ἐν χρόνῳ γένεσιν ἰοῦσαν πρέπει λέγεσθαι”

Πλάτων, Τίμαιος 

Battle Of Jericho

Hugh Laurie, Battle Of Jericho

"Perhaps all the dragons in our lives are princesses..."

"Perhaps all the dragons in our lives are princesses who are only waiting to see us act, just once, with beauty and courage. Perhaps everything that frightens us is, in its deepest essence, something helpless that wants our love."

Egon Schiele, Self portrait with folded hands

 Borgeby gard, Fladie, Sweden

August 12, 1904*

      I want to talk to you again for a little while, dear Mr. Kappus, although there is almost nothing I can say that will help you, and I can hardly find one useful word. You have had many sadnesses, large ones, which passed. And you say that even this passing was difficult and upsetting for you. But please, ask yourself whether these large sadnesses haven't rather gone right through you. Perhaps many things inside you have been transformed; perhaps somewhere, someplace deep inside your being, you have undergone important changes while you were sad. The only sadnesses that are dangerous and unhealthy are the ones that we carry around in public in order to drown them out with the noise; like diseases that are treated superficially and foolishly, they just withdraw and after a short interval break out again all the more terribly; and gather inside us and are life, are life that is unlived, rejected, lost, life that we can die of. If only it were possible for us to see farther than our knowledge reaches, and even a little beyond the outworks of our presentiment, perhaps we would bear our sadnesses with greater trust than we have in our joys. For they are the moments when something new has entered us, something unknown; our feelings grow mute in shy embarrassment, everything in us withdraws, a silence arises, and the new experience, which no one knows, stands in the midst of it all and says nothing.  
It seems to me that almost all our sadnesses are moments of tension, which we feel as paralysis because we no longer hear our astonished emotions living. Because we are alone with the unfamiliar presence that has entered us; because everything we trust and are used to is for a moment taken away from us; because we stand in the midst of a transition where we cannot remain standing. That is why the sadness passes: the new presence inside us, the presence that has been added, has entered our heart, has gone into its innermost chamber and is no longer even there, is already in our bloodstream. And we don't know what it was. We could easily be made to believe that nothing happened, and yet we have changed, as a house that a guest has entered changes. We can't say who has come, perhaps we will never know, but many signs indicate that the future enters us in this way in order to be transformed in us, long before it happens. And that is why it is so important to be solitary and attentive when one is sad: because the seemingly uneventful and motionless moment when our future steps into us is so much closer to life than that other loud and accidental point of time when it happens to us as if from outside. The quieter we are, the more patient and open we are in our sadnesses, the more deeply and serenely the new presence can enter us, and the more we can make it our own, the more it becomes our fate; and later on, when it "happens" (that is, steps forth out of us to other people), we will feel related and close to it in our innermost being. And that is necessary. It is necessary - and toward this point our development will move, little by little - that nothing alien happen to us, but only what has long been our own. People have already had to rethink so many concepts of motion; and they will also gradually come to realize that what we call fate does not come into us from the outside, but emerges from us. It is only because so many people have not absorbed and transformed their fates while they were living in them that they have not realized what was emerging from them; it was so alien to them that, in their confusion and fear, they thought it must have entered them at the very moment they became aware of it, for they swore they had never before found anything like that inside them. just as people for a long time had a wrong idea about the sun's motion, they are even now wrong about the motion of what is to come. The future stands still, dear Mr. Kappus, but we move in infinite space.

      How could it not be difficult for us?

And to speak of solitude again, it becomes clearer and clearer that fundamentally this is nothing that one can choose or refrain from. We are solitary. We can delude ourselves about this and act as if it were not true. That is all. But how much better it is to recognize that we are alone; yes, even to begin from this realization. It will, of course, make us dizzy; for all points that our eyes used to rest on are taken away from us, there is no longer anything near us, and everything far away is infinitely far. A man taken out of his room and, almost without preparation or transition, placed on the heights of a great mountain range, would feel something like that: an unequalled insecurity, an abandonment to the nameless, would almost annihilate him. He would feel he was falling or think he was being catapulted out into space or exploded into a thousand pieces: what a colossal lie his brain would have to invent in order to catch up with and explain the situation of his senses. That is how all distances, all measures, change for the person who becomes solitary; many of these changes occur suddenly and then, as with the man on the mountaintop, unusual fantasies and strange feelings arise, which seem to grow out beyond all that is bearable. But it is necessary for us to experience that too. We must accept our reality as vastly as we possibly can; everything, even the unprecedented, must be possible within it. This is in the end the only kind of courage that is required of us: the courage to face the strangest, most unusual, most inexplicable experiences that can meet us. The fact that people have in this sense been cowardly has done infinite harm to life; the experiences that are called it apparitions, the whole so-called "spirit world," death, all these Things that are so closely related to us, have through our daily defensiveness been so entirely pushed out of life that the senses with which we might have been able to grasp them have atrophied. To say nothing of God. But the fear of the inexplicable has not only impoverished the reality of the individual; it has also narrowed the relationship between one human being and another, which has as it were been lifted out of the riverbed of infinite possibilities and set down in a fallow place on the bank, where nothing happens. For it is not only indolence that causes human relationships to be repeated from case to case with such unspeakable monotony and boredom; it is timidity before any new, inconceivable experience, which we don't think we can deal with. But only someone who is ready for everything, who doesn't exclude any experience, even the most incomprehensible, will live the relationship with another person as something alive and will himself sound the depths of his own being. For if we imagine this being of the individual as a larger or smaller room, it is obvious that most people come to know only one corner of their room, one spot near the window, one narrow strip on which they keep walking back and forth. In this way they have a certain security. And yet how much more human is the dangerous in security that drives those prisoners in Poe's stories to feel out the shapes of their horrible dungeons and not be strangers to the unspeakable terror of their cells. We, however, are not prisoners. No traps or snares have been set around us, and there is nothing that should frighten or upset us. We have been put into life as into the element we most accord with, and we have, moreover, through thousands of years of adaptation, come to resemble this life so greatly that when we hold still, through a fortunate mimicry we can hardly be differentiated from everything around us. We have no reason to harbor any mistrust against our world, for it is not against us. If it has terrors, they are our terrors; if it has abysses, these abysses belong to us; if there are dangers, we must try to love them. And if only we arrange our life in accordance with the principle which tells us that we must always trust in the difficult, then what now appears to us as the most alien will become our most intimate and trusted experience. How could we forget those ancient myths that stand at the beginning of all races, the myths about dragons that at the last moment are transformed into princesses? 
Perhaps all the dragons in our lives are princesses who are only waiting to see us act, just once, with beauty and courage. Perhaps everything that frightens us is, in its deepest essence, something helpless that wants our love.

Egon Schiele, Levitation, 1915

      So you mustn't be frightened, dear Mr. Kappus, if a sadness rises in front of you, larger than any you have ever seen; if an anxiety, like light and cloud-shadows, moves over your hands and over everything you do. You must realize that something is happening to you, that life has not forgotten you, that it holds you in its hand and will not let you fall. Why do you want to shut out of your life any uneasiness, any misery, any depression, since after all you don't know what work these conditions are doing inside you? Why do you want to persecute yourself with the question of where all this is coming from and where it is going? Since you know, after all, that you are in the midst of transitions and you wished for nothing so much as to change. If there is anything unhealthy in your reactions, just bear in mind that sickness is the means by which an organism frees itself from what is alien; so one must simply help it to be sick, to have its whole sickness and to break out with it, since that is the way it gets better. In you, dear Mr. Kappus, so much is happening now; you must be patient like someone who is sick, and confident like some one who is recovering; for perhaps you are both. And more: you are also the doctor, who has to watch over himself. But in every sickness there are many days when the doctor can do nothing but wait. And that is what you, insofar as you are your own doctor, must now do, more than anything else.

      Don't observe yourself too closely. Don't be too quick to draw conclusions from what happens to you; simply let it happen. Otherwise it will be too easy for you to look with blame (that is: morally) at your past, which naturally has a share in everything that now meets you. But whatever errors, wishes, and yearnings of your boyhood are operating in you now are not what you remember and condemn. The extraordinary circumstances of a solitary and helpless childhood are so difficult, so complicated, surrendered to so many influences and at the same time so cut off from all real connection with life that, where a vice enters it, one may not simply call it a vice. One must be so careful with names anyway; it is so often the name of an offense that a life shatters upon, not the nameless and personal action itself, which was perhaps a quite definite necessity of that life and could have been absorbed by it without any trouble. And the expenditure of energy seems to you so great only because you overvalue victory; it is not the "great thing" that you think you have achieved, although you are right about your feeling; the great thing is that there was already something there which you could replace that deception with, something true and real. Without this even your victory would have been just a moral reaction of no great significance; but in fact it has be come a part of your life. Your life, dear Mr. Kappus, which I think of with so many good wishes. Do you remember how that life yearned out of childhood toward the "great thing"? I see that it is now yearning forth beyond the great thing toward the greater one. That is why it does not cease to be difficult, but that is also why it will not cease to grow.

      And if there is one more thing that I must say to you, it is this: Don't think that the person who is trying to comfort you now lives untroubled among the simple and quiet words that sometimes give you pleasure. His life has much trouble and sadness, and remains far behind yours. If it were otherwise, he would never have been able to find those words.

 Yours,

Rainer Maria Rilke

Rainer Maria Rilke, "Letters to a Young Poet" 

(Η όγδοη από τις 10 επιστολές που έγραψε ο Ρίλκε από το 1903 ώς το 1908 στον  19χρονο Franz Kappus, σπουδαστή της Στρατιωτικής Σχολής της Βιέννης, που αργότερα έγινε πεζογράφος και κριτικός λογοτεχνίας.)

"The Last Time"

Zbigniew Preisner, "The Last Time", 

(soundtrack for film "Damage", directed by Louis Malle)

"Τα πουλιά από ποιον μαθαίνουν να τραγουδούν;"

«Το να διευθύνεις ένα έργο όπως Η Καταδίκη του Φάουστ απαιτεί την επίκληση όλων των δυνάμεων της φύσης. Πρέπει να έχεις στο μυαλό σου το αρχικό νεφέλωμα, να φαντάζεσαι έναν ήλιο δίδυμο με τον δικό μας, που μια μέρα εξερράγη  και σκορπίστηκε σε πλανήτες, πρέπει να σκέφτεσαι ολόκληρο το σύμπαν σαν μια απέραντη παλίρροια χωρίς αρχή και τέλος, που επεκτείνεται αδιάκοπα, πρέπει να νιώθεις θλίψη για τον ήλιο που σε πέντε δισεκατομμύρια θα μείνει ορφανός, συρρικνωμένος, χωρίς οξυγόνο, σαν ξεφούσκωτο παιδικό μπαλόνι…»

Μιλούσε σα να διηύθυνε ορχήστρα, σαν να καλούσε τις ακουστικές δυνάμεις τεντώνοντας το ένα του χέρι και σφίγγοντας σε γροθιά το άλλο.

«Πρέπει να φυλακίσεις την όπερα μέσα σ’ ένα νεφέλωμα που κρύβει ένα αντικείμενο αόρατο από τα έξω, τη μουσική του Μπερλιόζ, τραγουδώντας στο φωτεινό κέντρο ενός γκρίζου γαλαξία που θα αποκαλύψει το φως του μόνο χάρη στη λαμπρότητα του τραγουδιού, της ορχήστρας, του μαέστρου… Χάρη σ’ εσένα και σ’ εμένα.»

«Κάθε φορά που η παλίρροια ανεβαίνει και κατεβαίνει στο σημείο της αγγλικής ακτής που βρισκόμαστε τώρα, Ινές, κάνει το ίδιο και σε ένα σημείο του κόσμου που βρίσκεται στην ίδια ακριβώς αντίθετη θέση από τη δική μας. Ρωτάω λοιπόν τον εαυτό μου αλλά κι εσένα: μήπως ο χρόνος εμφανίζεται και επανεμφανίζεται με την ίδια ακρίβεια που ανεβαίνει και κατεβαίνει η παλίρροια σε δύο αντίθετα σημεία της Γης; Μήπως η ιστορία επαναλαμβάνεται και καθρεφτίζεται στον αντίθετο καθρέφτη του χρόνου, μόνο και μόνο για να εξαφανιστεί και να επανεμφανιστεί τυχαία;»

Άρπαξε ένα  βότσαλο και το εκσφενδόνισε, σβέλτα και κοφτά, σαν βέλος και ξίφος, στην επιφάνεια της θάλασσας.

«Κι αν θλίβομαι καμιά φορά, τι σημασία έχει αφού το σύμπαν είναι χαρούμενο; Άκου τη θάλασσα, Ινές, άκου τη με το αυτί της μουσικής που διευθύνω εγώ και τραγουδάς εσύ. Ακούμε τα ίδια με τον ψαρά και το κορίτσι που σερβίρει ποτά στο μπαρ; Ίσως όχι, γιατί ο ψαράς πρέπει να ξέρει πώς να κερδίζει την ψαριά του κόντρα στα πρωινά πουλιά και η σερβιτόρα πώς να κόβει τη φόρα των ενοχλητικών πελατών. Όχι, γιατί εσύ κι εγώ είμαστε υποχρεωμένοι να αναγνωρίζουμε τη σιωπή στην ομορφιά της φύσης, που μοιάζει με ορυμαγδό αν τη συγκρίνεις με τη σιωπή του Θεού, τη μόνη αληθινή σιωπή…»

Carlos Fuentes, «Το ένστικτο της Ινές» (Instinto de Inez), μτφ. Μαρία Σπηλιοπούλου, εκδ. Κέδρος, 2000, σελ. 70-72

Johann Sebastian Bach - Alessandro Marcello, Adagio, BWV 974

"Kiss of fire"

Hugh Laurie - Gaby Moreno, "Kiss of fire"

Όνειρα προσφιλή σε "λάθος λευκό"

Camille Claudel, "La valse" ή "Les Valseurs" (1883-1905)

Αυτοβιογραφικό έργο της Camille Claudel, « point de rupture de son amour et de sa folle passion pour son maître et amant Auguste Rodin » - Art nouveau, Musée Rodin, Paris (France)

(Via Maryan Novel)

"Το «πάντα» είναι μεγάλη λέξη, αλλά καταλαβαίνω την περίπτωσή σας», αποκρίθηκα. «Πάσχετε κι εσείς από τη μεγάλη αμερικανική ασθένεια – και μάλιστα σε μεγάλο βαθμό: τη νοσηρή και ακατανίκητη δίψα για χρώματα και μορφές, για γραφικότητα και ρομαντισμό με κάθε θυσία. Δεν ξέρω αν ερχόμαστε στον κόσμο μ’ αυτή την ασθένεια – με το μικρόβιό της, δηλαδή, εμφυτευμένο μέσα μας πριν από την εμπειρία -, αλλά υποπτεύομαι πως μας κυριεύει μάλλον νωρίς, σχεδόν προτού αναπτυχθεί η γνωστική μας συνείδηση. Καθώς κοιτάζουμε γύρω μας, νιώθουμε πως προκειμένου να σώσουμε την ψυχή μας ή τουλάχιστον τις αισθήσεις μας, πρέπει αναπόφευκτα να ζήσουμε με αυτή. Είμαστε σαν τους ταξιδιώτες στην έρημο: στερημένοι από νερό στο έλεος των αντικατοπτρισμών, στην τυραννία της ψευδαίσθησης, στον πυρετό της δίψας. Οι ταξιδιώτες της ερήμου ακούνε κελαρύσματα ρυακιών, βλέπουν πράσινους κήπους και περβόλια που βρίσκονται εκατοντάδες μίλια μακριά τους. Το ίδιο γίνεται και με τη δική μας δίψα. Μόνο που σε μας γίνεται κάτι πιο θαυμάσιο: βλέπουμε νοερά τα όμορφα, παλιά πράγματα που δεν τα είδαμε ποτέ, κι όταν βρισκόμαστε μπροστά τους επιτέλους – αν είμαστε τυχεροί! – απλώς τα αναγνωρίζουμε. Αυτό που κάνει η εμπειρία, είναι να επιβιώνει απλώς και να συγκεκριμενοποιεί τα προσφιλή μας όνειρα.»

Άκουγε προσεχτικά με τα στρογγυλά της μάτια. «Ο τρόπος που εκφράζεστε είναι υπέροχος, και είμαι βέβαιη ότι τα πράγματα θα γίνουν ακριβώς έτσι. Έχω ονειρευτεί τα πάντα – και θα τα αναγνωρίσω όλα!»

«Φοβούμαι πως έχετε σπαταλήσει πολύ χρόνο», είπα αστειευόμενος.

«Ω, ναι, αυτή υπήρξε η μεγαλύτερη κακοτυχία μου».

Οι προσκεκλημένοι γύρω μας είχαν αρχίσει να σκορπίζουν και ετοιμάζονταν να φύγουν. Σηκώθηκε και μου άπλωσε το χέρι συνεσταλμένα, αλλά το πρόσωπό της έλαμπε από ζωντάνια.

«Θα επιστρέψω πάλι εκεί», είπα, καθώς της έσφιγγα το χέρι. «Πρέπει πάντα κανείς να επιστρέφει. Θα περιμένω να σας δω μια μέρα.»

«Και τότε θα σας πω αν απογοητεύτηκα», έκανε με χάρη. Και απομακρύνθηκε ανεμίζοντας, με μια εκφραστική κίνηση τη μικρή της ψάθινη βεντάλια."

Χένρυ Τζέημς, «Τέσσερις συναντήσεις», σελ. 19,20, εκδ. Νεφέλη, μτφ. Λ. Θεοδωρακόπουλος

Dmitri Shostakovich, Waltz 2
(from the Jazz Suite No.2)

"What a scraping paring affair it is to be sure!"

"Όσο για το σημάδι, δεν είμαι σίγουρη. Δεν πιστεύω πως έχει γίνει από καρφί τελικά. Είναι πολύ μεγάλο, πολύ στρογγυλό για τρύπα από καρφί. Θα μπορούσα να σηκωθώ, αλλά αν σηκωνόμουν να το δω, οι πιθανότητες να μπορέσω να πω με σιγουριά τι είναι, θα ήταν μία στις δέκα γιατί κανείς ποτέ δεν μαθαίνει πώς ακριβώς συμβαίνουν τα πράγματα. Αχ! ψυχή μου, το μυστήριο της ζωής! Η άγνοια της ανθρωπότητας! Για να δείξω πόσο λίγο κατέχουμε τα πράγματα – πόσο συμπτωματική είναι η ζωή μας παρ’ όλο τον πολιτισμό μας-, αφήστε με να απαριθμήσω μερικά από τα πράγματα που χάνουμε κατά τη διάρκειά της, αρχίζοντας με μια απώλεια που δεν θα πάψει να μου φαίνεται η πιο μυστηριώδης – τι θα μπορούσε να μασήσει η γάτα – τι να ροκανίσει το ποντίκι – εκείνα τα τρία γαλάζια κουτιά με εργαλεία βιβλιοδεσίας. Είναι όμως και τα κλουβιά των πουλιών, οι σιδερένιοι κρίκοι, τα ατσάλινα παγοπέδιλα, τα αμπάρια του «Κουήν Ανν», η σανίδα του μπιλιάρδου – όλα χάθηκαν, μαζί και τα κοσμήματα. Οπάλια και σμαράγδια κείτονται στις ρίζες των γογγυλιών. Δύσκολη υπόθεση η Βεβαιότης! Είναι να αμφιβάλλεις ακόμα και για το αν αυτή τη στιγμή φοράω κάποια ρούχα πάνω μου και για το αν κάθομαι περιτριγυρισμένη από υπαρκτά έπιπλα. Γιατί αν ήθελε κάποιος να συγκρίνει τη ζωή με κάτι, θα έλεγε πως είναι σα να εκσφενδονίζεται μέσα σε μια σήραγγα του μετρό, κινούμενος με ταχύτητα πενήντα μιλίων την ώρα, και να προσγειώνεσαι στην άλλη άκρη χωρίς να σου έχει μείνει ούτε ένα τσιμπιδάκι στα μαλλιά! Σαν να έχεις εκτοξευτεί στα πόδια του Θεού ολόγυμνος! Σαν κεφάλι που κατρακυλά σε λιβάδια  ασφόδελων μοιάζοντας με πακέτο τυλιγμένο σε στρατσόχαρτο, που ξέφυγε από τον σωρό του ταχυδρομείου! Σαν τα μαλλιά που ανεμίζουν θυμίζοντας την ουρά ενός αλόγου των ιπποδρομιών. Ναι, όλα αυτά φαίνεται να εκφράζουν την ταχύτητα της ζωής, την αδιάκοπη φθορά και ανανέωση. Όλα είναι τόσο τυχαία, τόσο συμπτωματικά…

by Giorgio Pignotti

…Όλη την ώρα που φτιάχνω την εικόνα μου στο μυαλό μου, στοργικά, κρυφά, χωρίς να τη λατρεύω απροκάλυπτα, γιατί αν το έκανα, θα έπιανα τον εαυτό μου επ’ αυτοφώρω και θα άπλωνα αμέσως το χέρι μου να πιάσω ένα βιβλίο για αυτοπροστασία. Είναι πράγματι περίεργο με πόσο ενστικτώδη τρόπο προστατεύει κανείς την εικόνα του από την ειδωλολατρία ή οποιαδήποτε άλλη μεταχείριση θα μπορούσε να τη γελοιοποιήσει ή να τη διαφοροποιήσει τόσο από το πρωτότυπο, ώστε να μην την εμπιστεύεται πια κανείς. Ή μήπως δεν είναι και τόσο περίεργο τελικά; Είναι ένα ζήτημα υψίστης σημασίας. Ας υποθέσουμε ότι ο καθρέφτης σπάει, η εικόνα εξαφανίζεται και η ρομαντική μορφή με το πράσινο των δασών γύρω της δεν υπάρχει πια, παρά μονάχα το κέλυφος εκείνο του ανθρώπου που είναι ορατό στους άλλους – τι ασφυκτικός, ρηχός, απογυμνωμένος που γίνεται ο κόσμος! Ένας κόσμος αφόρητος. Όταν αντικρίζουμε ο ένας τον άλλο στα λεωφορεία και τον υπόγειο σιδηρόδρομο, κοιτάζουμε τον καθρέφτη – αυτό εξηγεί το απλανές βλέμμα μας, που αντανακλά τη λάμψη του γυαλιού. Οι μυθιστοριογράφοι του μέλλοντος θα συνειδητοποιούν ολοένα και περισσότερο τη σημασία αυτών των αντανακλάσεων, γιατί φυσικά δεν υπάρχει μία αντανάκλαση αλλά άπειρες· αυτά είναι τα βάθη που θα εξερευνήσουν, τα φαντάσματα που θα κυνηγήσουν, αφήνοντας την περιγραφή της πραγματικότητας ολοένα και περισσότερο έξω από τις ιστορίες τους, θεωρώντας τη γνώση τους δεδομένη, όπως έκαναν οι Έλληνες και ίσως ο Σαίξπηρ – αλλά οι γενικεύσεις δεν έχουν καμιά αξία. Ο επίσημος ήχος της λέξης αρκεί."

Βιρτζίνια Γουλφ, απόσπασμα από το διήγημα "Το σημάδι στον τοίχο", ("Λέσχη γυναικών και άλλα διηγήματα", σελ. 36-38, 40-41, εκδ. Νεφέλη, μτφ. Μαρία Αποστόλη)  

Αντιφάσεις

Η πραγματικότητα είναι η λάμψη της αστραπής που τρέμει φυλακισμένη σε κάθε πέτρα. Αν δεν την ξυπνήσεις η πέτρα παραμένει μια πέτρα, η πόλη μια πόλη, η ομορφιά όμορφη, η πλήξη πληκτική, όλα κοιμούνται στο όνειρο των πραγμάτων ως τη στιγμή που, εξωθημένος από υψηλής τάσεως ρεύματα, θα τα κατακλύσεις με την καταιγίδα που αποκαλούμε "πραγματικότητα".

Diego Rivera, Nude with Calla Lilies 

(Found on en.wahooart.com)

"Πάντα είχα την κακή τύχη να αντιφάσκω ως προς τον εαυτό μου. Η πραγματικότητα πάντα καταλήγει σε αυτό, μόνο το πνεύμα και η αρετή το αποφεύγουν. Μετά από έναν κουραστικό απογευματινό περίπατο, παραδείγματος χάρη, μπορεί έντονα να αισθάνομαι την επιθυμία για ένα ποτήρι νερό και να θεωρώ το νερό το πιο ιερό πράγμα στον κόσμο. Δεκαπέντε λεπτά μετά, όταν έχω πάψει να διψάω πια, τίποτα στον κόσμο δεν με ενδιαφέρει λιγότερο από το νερό και το να πιω νερό. Το ίδιο συμβαίνει με το φαΐ, τον ύπνο και τη σκέψη. Η στάση μου απέναντι σε ό, τι αποκαλούμε διανόηση είναι ίδια με αυτήν απέναντι στο φαγητό και το νερό. Υπάρχουν φορές που τίποτα στον κόσμο δεν με ελκύει τόσο έντονα και δεν μου φαίνεται τόσο απαραίτητο όσο η ζωή της σκέψης, η δυνατότητα της αφαίρεσης, της λογικής, των ιδεών. Αλλά όταν έχω κορεστεί από αυτήν, όταν έχω φτάσει στο σημείο να επιθυμώ το αντίθετό της, ολόκληρη η σκέψη με αηδιάζει σαν χαλασμένο φαγητό. Ξέρω από προσωπική εμπειρία ότι αυτού του είδους η στάση θεωρείται αυθαίρετη, χωρίς χαρακτήρα, ακόμα και απαράδεκτη, αλλά ποτέ δεν κατάφερα να καταλάβω για ποιο λόγο. Γιατί ακριβώς όπως δεν μπορώ παρά πότε να τρώω και πότε όχι, έτσι δεν μπορώ παρά να παλινδρομώ ανάμεσα στη φυσική ζωή και τη διανοητική ζωή, ανάμεσα στην εμπειρία και τον πλατωνικό κόσμο των ιδεών, την τάξη και την επανάσταση, τον καθολικισμό και το πνεύμα της μεταρρύθμισης. κάποιος που θα μπορούσε να λατρεύει την αφηρημένη σκέψη και να αποστρέφεται τη φύση σε όλη του τη ζωή, που θα μπορούσε να είναι πάντα επαναστάτης και ποτέ συντηρητικός, ή αντίστροφα, θα μου έκανε πραγματικά μεγάλη εντύπωση σαν κάποιος ενάρετος, σταθερός, και με δυνατό χαρακτήρα άνθρωπος, αλλά ταυτόχρονα αυτού του είδους η συμπεριφορά θα μου φαινόταν το ίδιο καταστρεπτική, απωθητική και παράλογη όσο θα ήταν και το να θέλει κανείς να τρώει ή να κοιμάται όλη την ώρα. Και ωστόσο όλα τα κόμματα και τα κινήματα, είτε πρόκειται για πολιτικά είτε για διανοητικά, θρησκευτικά ή επιστημονικά, έχουν ξεκινήσει έχοντας ως βάση την προϋπόθεση ότι αυτού του είδους η ακαταλόγιστη συμπεριφορά είναι δυνατή και φυσική"

Από τις "Σκέψεις" του Hermann Hesse, σελ. 22-24, εκδ. Νεφέλη, μτφ. Νανά Ησαΐα

Shara Worden,  "Youkali" (Kurt Weill)

"Woman sitting on sofa"

Edvard Munch - 1925-1926

It smells like "rain" today

Cibelle, Green Grass  (Tom Waits)

Green grass

Tom Waits, Green Grass

"The man who lies to himself..."

By Loui Jover

"You mean about Diderot?"

"No, not about Diderot. Above all, don't lie to yourself. The man who lies to himself and listens to his own lie comes to such a pass that he cannot distinguish the truth within him, or around him, and so loses all respect for himself and for others. And having no respect he ceases to love, and in order to occupy and distract himself without love he gives way to passions and coarse pleasures, and sinks to bestiality in his vices, all from continual lying to other men and to himself. The man who lies to himself can be more easily offended than anyone. You know it is sometimes very pleasant to take offence, isn't it? A man may know that nobody has insulted him, but that he has invented the insult for himself, has lied and exaggerated to make it picturesque, has caught at a word and made a mountain out of a molehill -- he knows that himself, yet he will be the first to take offence, and will revel in his resentment till he feels great pleasure in it, and so pass to genuine vindictiveness. But get up, sit down, I beg you. All this, too, is deceitful posturing...."

"Blessed man! Give me your hand to kiss."

Fyodor Dostoevsky, The Brothers Karamazov